1. Het Franklin Castle (Cleveland, Ohio)
Het Franklin Castle kent ook een tweede naam die het ontleent aan zijn oorspronkelijke eigenaar: het Tiedemann House, naar Hannes Tiedemann, een Duitse immigrant die rijk was geworden als vatenmaker, groothandelaar in levensmiddelen en bankier. Toen de man zijn nieuwe woonst in Cleveland liet bouwen door het befaamde architectenbureau Cudell and Richardson, was Franklin Boulevard een van de chicste stadsbuurten, maar dat hield het aantal doden dat er zou vallen niet tegen: tijdens het bouwproces, dat een periode van zo’n 3 jaar in beslag nam, stierven eerst Tiedemanns vijftienjarige dochter Emma (aan diabetes), vervolgens zijn bejaarde moeder en uiteindelijk nog eens 3 kinderen.
Eenmaal de constructie van het TIedemann House in 1883 klaar was, ging Tiedemann er samen met zijn echtgenote, Louise, en hun twee overlevende kinderen wonen, maar het zal waarschijnlijk niet als een echte verrassing komen dat er ondertussen al stevig gespeculeerd werd over de reden waarom er zoveel mensen stierven rond onze Hannes. Dat hij er nogal… euh… ‘speciale’ gedachten op nahield, lijkt alvast zeker: niet élke man heeft een gedachtenkronkel die hem ertoe leidt te denken dat zijn rouwende vrouw beter van haar leed zal afgeleid worden als er enkele torens en waterspuwers worden toegevoegd aan het bouwsel – allemaal redenen waarom het huis er meer en meer als een kasteel begon uit te zien. Desondanks bleven de geruchten komen. Zo zou Tiedemann zijn tienernicht in een verborgen gang van het huis hebben opgehangen en een dienster hebben vermoord op haar trouwdag omdat ze zijn eigen amoureuze toenaderingen had geweigerd. Van de vele geheime kamers en gangen zou enkel een kleine trap van de keuken naar de voordeur echt zijn, maar ook nadat Tiedemann het huis verkocht en het in de handen kwam van een resem opeenvolgende eigenaars (waaronder de Duitse Socialistische Partij), bleven mensen beweren dat ze er geesten hadden gezien of gehoord.
2. Mont-Saint-Michel, Frankrijk
Mont-Saint-Michel is een eiland aan de kust van Normandië dat jaarlijks zo’n 2,5 miljoen bezoekers kent. Het is vooral beroemd omwille van zijn abdij, die in de 8e eeuw werd gesticht door bisschop Aubert en in de daaropvolgende 200 jaar uitgroeide tot een invloedrijk benedictijnenklooster. Doorheen de jaren werd er heel wat herbouwd, maar toch werden bepaalde ruimtes – waaronder geheime gangen langs de muren en verbindingen tussen de crypten – pas tijdens de laatste decennia ontdekt. Vondsten die mogelijk werden gemaakt dankzij nieuwe technologieën als koolstof-14-analyse, archeomagnetisme en thermoluminescentie.
3. Het Winchester Mystery House
Niet alleen wapenliefhebbers, maar ook fans van Shaun of the Dead, Supernatural, of zelfs standaard westerns weten het maar al te goed: Winchesters, dat zijn misschien wel de meest iconische geweren ooit gemaakt. Een groot deel van het Winchesterfortuin kwam bij wijze van erfenis terecht bij Sarah Winchester, die naar het einde van de negentiende eeuw toe in San Jose kwam wonen en er een groot gebouw kocht. Ze zou er na een bezoek aan een medium vanovertuigd geraakt zijn dat ze werd achtervolgd door de zielen van de mensen die gedood waren met de uitvinding van haar familie, en bleef daarom tot haar dood in 1922 verbouwen – volgens de overlevering om de geesten te verwarren en ervoor te zorgen dat ze haar niet meteen zouden kunnen vinden.
Het resultaat: een gebouw met 10.000 ramen, 2.000 deuren, 160 kamers, 52 skylights, 47 trappen en open haarden, 17 schoorstenen, 13 badkamers en 6 keukens, dat heden ten dage zo’n 70 miljoen euro waard is. Daarbij dus ook deuren die naar bakstenen muren en trappen die naar het plafond leiden, terwijl een kabinet in een van de keukens naar een complex van 30 kamers leidt.
In 1928 publiceerde The American Weekly de volgende tekst over de excentrieke eigenares:
‘Toen mevrouw Winchester op weg ging naar haar séancekamer, zou het zelfs de geest van de Indiaan of zelfs van een bloedhond hebben ontmoedigd om haar te volgen. Na het doorkruisen van een eindeloos doolhof van kamers en gangen, drukte ze plotseling op een knop, een paneel vloog open en ze stapte snel van het ene vertrek naar het andere. Tenzij de achtervolgende geest alert en snel was, zou hij haar kwijtraken. Daarna opende ze een raam in dat vertrek en klom naar buiten, niet in de open lucht, maar naar de top van een trap die haar één verdieping naar beneden bracht om vervolgens een andere trap te ontmoeten die haar weer terug naar hetzelfde niveau bracht, allemaal binnen het huis. Dit zou zeer verontrustend zijn voor kwade geesten, die van nature achterdochtig zouden zijn voor vallen.’
4. Het Edinburgh Castle, Schotland
Edinburgh Castle is niet alleen een van de meest iconische bezienswaardigheden die Schotland rijk is; de vesting heeft zich ook stevig binnen de top 5 van ’s lands ‘spookkastelen’ genesteld. Er zijn dan ook heel wat verhalen aan verbonden, waaronder eentje over een jonge doedelzakspeler die erop uit werd gestuurd om de vele geheime tunnels in kaart te brengen. Tijdens deze onderneming zou zijn muziek echter abrupt gestopt zijn, maar ook nu nog zouden zijn etherische liedjes onder het kasteel te horen zijn.
Wat er ook van zij, het lijkt zeker dat de verborgen doorgangen doorheen de eeuwen heel wat strategische voordelen hebben geboden – vooral tijdens belegeringen. Tijdens de 16de eeuw liet de paranoïde koning Jacobus IV kleine gaten maken in de Grote Zaal om zijn hovelingen te kunnen bespioneren en die bleken zo effectief dat de KGB er in 1984 zelfs op aandrong om de gaten dicht te maken voor Sovjetpresident Michail Gorbatsjov op bezoek zou komen.
Leuk weetje: het kasteel was – door de eeuwen heen – ook de ‘verblijfplaats’ voor bijna 10.000 gevangenen, waaronder 21 échte piraten van de Caraïbische Eilanden. In de muren van de kasteelgewelven heeft een Amerikaanse gevangene dan weer een Amerikaanse vlag gekerfd, wat tegenwoordig wordt gezien als de vroegste afbeelding van de iconische ‘Stars and Stripes’ in de geschiedenis.
5. Bran Castle, Roemenië
Horrorliefhebbers – of gewoon literatuurkenners – die horen dat het majestueuze Kasteel van Bran zich op de grens van Transsylvanië en Walachije (in Roemenië) bevindt, zullen wellicht een belletje horen rinkelen: dat is waar Dracula volgens Bram Stoker vandaan kwam.
De ingang van het kasteel ligt aan de bovenkant van een enorme stenen trap en in het hart ervan vind je onder andere een fraaie binnenplaats en heel wat fascinerende architectonische details. Het is echter dankzij de verborgen doorgang die de eerste en de derde verdieping van de vesting met elkaar verbindt (en die pas in 1927 ontdekt werd, toen koningin Marie had gevraagd om het kasteel op te knappen) dat we het bouwsel in dit artikel hebben opgenomen. De gang ligt verborgen achter een antieke open haard en is zo nauw dat er maar 1 persoon tegelijkertijd door kan. Cool!
6. Het Gillette Kasteel
Het op een klif boven de Connecticut River gelegen Gillette Castle werd in 1913 gebouwd door William Gillette, een succesvolle toneelacteur die vooral bekend was geraakt door – met verve – Sherlock Holmes te spelen. Gillette had zijn inspiratie gehaald uit de middeleeuwse kastelen van het Duitse Rijnland en liet zelfs veldsteenblokken per tram de berg op brengen, maar toch bleek de pers niet erg onder de indruk. Die beschreef het bouwsel immers als ‘lelijk, overdreven en vreemd’ en ‘ontworpen om op een verwoest Europees kasteel te lijken’. Au.
Dat onze Gillette het stereotype van een excentrieke acteur vertegenwoordigde, mag wel duidelijk zijn: hij genoot ervan om zijn gasten te bespioneren en grapjes uit te halen. Zo was er een verdwijnende bar die enkel toegankelijk was als men wist waar de geheime grendel zat. Wanneer er gasten waren, verstopte hij zich in een geheime ruimte om toe te kijken hoe ze worstelden om de bar open te krijgen. Boven de ramen in de woonkamer en de slaapkamer had hij zelfs spiegels geplaatst zodat hij eender wie kon observeren die aankwam. In de privéstudie was er dan weer een geheime deur waarlangs hij kon ontsnappen als er ongewenste gasten zouden binnenkomen.
Er nog niet van overtuigd dat Gillette écht wel behoorlijk bizar was? Wel, wat dacht je van de eetkamertafel, die op rails stond, zodat hij naar de gasten toe kon gerold worden. Als de acteur wilde eten, drukte hij met zijn voet op een vloerplank om hulp te roepen. Door het hele huis waren overigens ook kattenluikjes in de muren gebouwd, zodat ’s mans katten naar eigen goesting binnen en buiten konden. Miauw!
7. Het Octagon House (Fond du Lac, Wisconsin, VSA)
Het Octagon House – dat zoals de naam al impliceert vooral opvalt omwille van zijn vrij unieke achthoekige vorm – werd in 1856 gebouwd door Isaac Brown, een steenrijke handelaar die er heel wat geheime gangen en verborgen kamers installeerde. Zo is er de hoog gelegen ‘Indian Lookout’-kamer, waar Brown eventuele indiaanse aanvallen op tijd kon zien aankomen. Daarnaast vind je ook een verborgen schuilplaats die alleen toegankelijk is via een van de negen geheime gangen die doorheen het huis lopen.
Toen de Amerikaanse Burgeroorlog begon en de ‘Underground Railroad’ (een geheim netwerk om slaven naar de vrijheid te loodsen) steeds actiever werd, kreeg het Octagon House een nieuwe rol als onderdak voor ontsnapte slaven. De ondergrondse tunnel die hen vanuit het huis naar een veilige locatie buiten de stad moest loodsen, werd pas in 1975 ontdekt, tijdens een renovatie. Tegenwoordig is het Octagon House gewoon te bezoeken. Zeker doen, als je er eens de kans toe krijgt!
Tekst: Dirk Vandereyken
Hoofdfoto: Winchester House / Library of Congress, Prints & Photographs Division, 571113
